English    Türkçe    فارسی   

6
2343-2367

  • چونک باران جست آن روضه‌ی بهشت  ** چون نجوید آب شوره‌خاک زشت 
  • O cennet bahçesi bile yağmur isteyince çorak ve çirkin toprak nasıl istemez?

  • ای اخی دست از دعا کردن مدار  ** با اجابت یا رد اویت چه کار 
  • Kardeş, elini duadan ayırma. Kabul edilmiş, edilmemiş, bununla ne işin var senin?

  • نان که سد و مانع این آب بود  ** دست از آن نان می‌بباید شست زود  2345
  • Ekmek bile bu göz yaşına mâni olursa elini ekmekten yumak gerek.

  • خویش را موزون و چست و سخته کن  ** ز آب دیده نان خود را پخته کن 
  • Kendine çeki düzen ver, çevikleş, yan yakıl da ekmeğini göz yaşlarınla pişir!

  • آواز دادن هاتف مر طالب گنج را و اعلام کردن از حقیقت اسرار آن 
  • Hatifin, define arayan yoksula seslenmesi ve definenin hakikatini bildirmesi

  • اندرین بود او که الهام آمدش  ** کشف شد این مشکلات از ایزدش 
  • O böyle dua edip dururken Tanrı’dan ilham geldi, bu müşküller açıldı.

  • کو بگفتت در کمان تیری بنه  ** کی بگفتندت که اندر کش تو زه 
  • Dendi ki: Hatif sana yaya bir ok koy, at dedi, yayın zıhını adamakıllı çek demedi ki.

  • او نگفتت که کمان را سخت‌کش  ** در کمان نه گفت او نه پر کنش 
  • Yayı iyice ta kulağına kadar çek demedi, bir ok koy,atıver dedi.

  • از فضولی تو کمان افراشتی  ** صنعت قواسیی بر داشتی  2350
  • Sen, ukalâlığından yayı çekmeye okçuluk hünerini göstermeye kalkıştın.

  • ترک این سخته کمانی رو بگو  ** در کمان نه تیر و پریدن مجو 
  • Bu katı yayı bırak da yürü, alelâde yaya bir ok koy, fazla gitmesine savaşma.

  • چون بیفتد بر کن آنجا می‌طلب  ** زور بگذار و بزاری جو ذهب 
  • Düştüğü yeri kaz, defineyi orada bulmaya çalış, altınları elde et.

  • آنچ حقست اقرب از حبل الورید  ** تو فکنده تیر فکرت را بعید 
  • Tanrı, şah damarından yakındır insana. Halbuki sen ok gibi olan düşünceni uzaklara atmadasın.

  • ای کمان و تیرها بر ساخته  ** صید نزدیک و تو دور انداخته 
  • Ey yayı kurup oku atan! Av yakında, sen uzağa düşmüşsün.

  • هرکه دوراندازتر او دورتر  ** وز چنین گنجست او مهجورتر  2355
  • Kim daha uzağa ok atarsa daha uzaktadır. Böyle bir defineden daha uzağa düşer o.

  • فلسفی خود را از اندیشه بکشت  ** گو بدو کوراست سوی گنج پشت 
  • Filozof kendisini düşünceyle öldürdü. Koş de ona, zaten defineye arkasını çevirmiştir o.

  • گو بدو چندانک افزون می‌دود  ** از مراد دل جداتر می‌شود 
  • Koş de. Ne kadar fazla koşarsa gönlünün muradından o kadar uzaklaşır.

  • جاهدوا فینا بگفت آن شهریار  ** جاهدوا عنا نگفت ای بی‌قرار 
  • Padişah, “Bizim için savaşanlar” dedi, bizden uzaklaşmaya çalışanlar demedi a kararsız adam!

  • هم‌چو کنعان کو ز ننگ نوح رفت  ** بر فراز قله‌ی آن کوه زفت 
  • Kenan gibi hani. O da Nuh’dan arlandı da o koca dağın tepesine çıkmaya kalkıştı.

  • هرچه افزون‌تر همی‌جست او خلاص  ** سوی که می‌شد جداتر از مناص  2360
  • Kurtulmak için dağa ne kadar koştu, tırmandıysa kurtuluştan o kadar uzaklaştı.

  • هم‌چو این درویش بهر گنج و کان  ** هر صباحی سخت‌تر جستی کمان 
  • Her sabah, daha katı bir yayla daha uzağa ok atıp define arayan bu yoksul gibi.

  • هر کمانی کو گرفتی سخت‌تر  ** بود از گنج و نشان بدبخت‌تر 
  • Daha katı olan her yayı, eline aldıkça defineden o derece mahrum olmaktaydı.

  • این مثل اندر زمانه جانی است  ** جان نادانان به رنج ارزانی است 
  • Bu atalar sözü, âlemde söylenir durur: Şeytanın canı azapta gerek.

  • زانک جاهل ننگ دارد ز اوستاد  ** لاجرم رفت و دکانی نو گشاد 
  • Çünkü bilgisiz kişi hocadan utanır, kalkar, gidip yeni bir dükkân açar.

  • آن دکان بالای استاد ای نگار  ** گنده و پر کزدمست و پر ز مار  2365
  • Ustana danışmadan açtığın o dükkân, bil ki kokmuş bir dükkândır, akreplerle, yılanlarla doludur o suretten ibaret adam!

  • زود ویران کن دکان و بازگرد  ** سوی سبزه و گلبنان و آب‌خورد 
  • Çabuk yık bu dükkânı da yeşilliğe, gül fidanlarına, içilecek suların bulunduğu yere dön!

  • نه چو کنعان کو ز کبر و ناشناخت  ** از که عاصم سفینه‌ی فوز ساخت 
  • Kibrinden, işin iç yüzünü bilmediğinden gûya kendisini kurtaracak dağı kurtuluş gemisi yapmaya kalkışan Kenan’a benzemez.