English    Türkçe    فارسی   

6
2587-2611

  • اشتها صادق بود تاخیر به  ** تا گواریده شود آن بی‌گره 
  • İştah varsa acele etmemek, yenen şeyin iyice sinmesi için ağır ağır yemek daha doğrudur.

  • تو پی دفع بلایم می‌زنی  ** تا ببینی رخنه را بندش کنی 
  • Sen, benim belâmı defetmek, gördüğün gediği tıkamak istiyorsun.

  • تا از آن رخنه برون ناید بلا  ** غیر آن رخنه بسی دارد قضا 
  • O gedikten bir felâket gelmesin diyorsun ama kaza ve kaderin o gedikten başka daha nice gedikleri, nice delikleri var.

  • چاره‌ی دفع بلا نبود ستم  ** چاره احسان باشد و عفو و کرم  2590
  • Belâyı def etmenin çaresi, sitem etmek değildir. buna çare ihsandır, aftır keremdir.

  • گفت الصدقه مرد للبلا  ** داو مرضاک به صدقه یا فتی 
  • Peygamber “sadaka belâyı defeder” dedi. Ey yiğit hastalığını sadakayla tedavi et.

  • صدقه نبود سوختن درویش را  ** کور کردن چشم حلم‌اندیش را 
  • Sadaka, yoksulu yakmak, hilim gözleyen gözü kör etmek değildir.

  • گفت شه نیکوست خیر و موقعش  ** لیک چون خیری کنی در موضعش 
  • Padişah dedi ki: Hayır, yerinde yapılırsa iyidir. Yerinde bir hayırda bulunursan bu, doğru bir harekettir.

  • موضع رخ شه نهی ویرانیست  ** موضع شه اسپ هم نادانیست 
  • Ruh, yerine şah sürmek işi harap etmektir. Şah yerine atı sürmek de bilgisizliktir.

  • در شریعت هم عطا هم زجر هست  ** شاه را صدر و فرس را درگه است  2595
  • Şeriatta ihsan da var ceza da. Padişah, baş köşeye geçer; at ahıra bağlanır.

  • عدل چه بود وضع اندر موضعش  ** ظلم چه بود وضع در ناموقعش 
  • Adalet nedir? Bir şeyi lâyık olduğu yere koymak. Zulüm nedir? Lâyık olmadığı yere koymak.

  • نیست باطل هر چه یزدان آفرید  ** از غضب وز حلم وز نصح و مکید 
  • Tanrı’nın yarattığı bir şey abes değildir. Kızgınlık, hilim, öğüt, hile... hepsi doğrudur.

  • خیر مطلق نیست زینها هیچ چیز  ** شر مطلق نیست زینها هیچ نیز 
  • Bunların hiç biri mutlak olarak hayır değildir. aynı zamanda mutlak olarak şer de değildir.

  • نفع و ضر هر یکی از موضعست  ** علم ازین رو واجبست و نافعست 
  • Her birinin yerinde faydası vardır, yerinde de zararı. Onun için bilgi vaciptir, faydalıdır.

  • ای بسا زجری که بر مسکین رود  ** در ثواب از نان و حلوا به بود  2600
  • Yoksula yapılan öyle cezalar vardır ki sevap bakımından ekmekten de yeğdir, helvadan da.

  • زانک حلوا بی‌اوان صفرا کند  ** سیلیش از خبث مستنقا کند 
  • Çünkü helva, vakitsiz yenirse safra yapar. Halbuki helva verilecek yerde ona bir sille vurulsa kötülükten kurtulur.

  • سیلیی در وقت بر مسکین بزن  ** که رهاند آنش از گردن زدن 
  • Yoksula vaktinde bir sille vur da boynu vurulmaktan kurtulsun.

  • زخم در معنی فتد از خوی بد  ** چوب بر گرد اوفتد نه بر نمد 
  • Vurmak, hakikatte kötü huyadır. Kilim dövülmez, tozu dövülür.

  • بزم و زندن هست هر بهرام را  ** بزم مخلص را و زندان خام را 
  • Meclis de var, zindan da. Her ikisi de lâzım. Meclis ihlas sahibi olana, zindan ham kişiye.

  • شق باید ریش را مرهم کنی  ** چرک را در ریش مستحکم کنی  2605
  • Yarayı deşmek lazım. Deşeceğin yerde üstüne merhem korsan pisliği kökleştirmiş olursun.

  • تا خورد مر گوشت را در زیر آن  ** نیم سودی باشد و پنجه زیان 
  • Yaranın altındaki eti yer. Yarı faydası olsa elli tane ziyanı olur.

  • گفت دلقک من نمی‌گویم گذار  ** من همی‌گویم تحریی بیار 
  • Delkak, beni bırak demiyorum dedi, işi ara, sor, tahkik et diyorum.

  • هین ره صبر و تانی در مبند  ** صبر کن اندیشه می‌کن روز چند 
  • Sabır yolunu kapama, acele etme. Sabret de birkaç gün düşün.

  • در تانی بر یقینی بر زنی  ** گوش‌مال من بایقانی کنی 
  • Bu düşünce esnasında bir şeye iyice karar verirsin de kulağımı bilerek çekersin.

  • در روش یمشی مکبا خود چرا  ** چون همی‌شاید شدن در استوا  2610
  • Neden yürüyüşte “Yüzü üstünde sürünme” sözü söylenir? Daima doğru yürümek gerekken yüzüstü sürünme neden?

  • مشورت کن با گروه صالحان  ** بر پیمبر امر شاورهم بدان 
  • İyi kişilerle danış, görüş. Peygamber “İşlerini meşveretle yapar onlar” dedi, bunu böyle bil!