آمد از حمام در گردک فسوس ** پیش او بنشست دختر چون عروس

Zavallı hamamdan dönünce efendinin kızı, gelin gibi odaya geçip oturdu.

مادرش آنجا نشسته پاسبان ** که نباید کو کند روز امتحان

Anası, köle, kızı gündüzün sınamaya kalkmasın diye oracıkta beklemekteydi.

ساعتی در وی نظر کرد از عناد ** آنگهان با هر دو دستش ده بداد

Köle, bir müddet kinle kıza baktı da sonra ellerinin on parmağını da ona doğru sallayıp dedi ki:

گفت کس را خود مبادا اتصال ** با چو تو ناخوش عروس بدفعال

Dilerim kimse seninle buluşmasın, senin gibi kötü ve pis bir geline düşmesin.

روز رویت روی خاتونان تر ** کیر زشتت شب بتر از کیر خر 315

Gündüzün yüzün, kadınlar gibi ter-ü taze, geceleyin çirkin aletin, eşek aletinden beter.

هم‌چنان جمله نعیم این جهان ** بس خوشست از دور پیش از امتحان

İşte şu âlemin bütün nimetleri, uzaktan pek hoştur ama yaklaştı mı sınamadan ibarettir.

می‌نماید در نظر از دور آب ** چون روی نزدیک باشد آن سراب

Uzaktan su görünür ,yanına vardın mı görürsün ki serapmış.

گنده پیرست او و از بس چاپلوس ** خویش را جلوه کند چون نو عروس

O kokmuş bir kocakarıdır ama çok cilvelidir, kendisini yeni bir gelin gibi gösterir.

هین مشو مغرور آن گلگونه‌اش ** نوش نیش‌آلوده‌ی او را مچش

Sakın onun yüzündeki boyaya aldanma; aman, onun zehirle karışık şerbetini tatmaya kalkışma.

صبر کن کالصبر مفتاح الفرج ** تا نیفتی چون فرج در صد حرج 320

Sabret, sabır sıkıntının anahtarıdır; sabret de Ferec gibi yüzlerce zahmete, mihnete düşme.

آشکارا دانه پنهان دام او ** خوش نماید ز اولت انعام او

Tanesi meydandadır da tuzağı gizlidir. Önce onun sana nimet verişi hoş görünür ama sonu öyle değil!

در بیان آنک این غرور تنها آن هندو را نبود بلک هر آدمیی به چنین غرور مبتلاست در هر مرحله‌ای الا من عصم الله

Bu aldanış,yalnız o Hintli köleye ait değildir. Allah’nın koruduğu kişiden başka herkes,böyle bir aldanışa uğrar.

چون بپیوستی بدان ای زینهار ** چند نالی در ندامت زار زار

Ona ulaştın mı eyvahlar olsun sana. Nedamete düşer, ne kadar zarı zarı ağlarsın.

نام میری و وزیری و شهی ** در نهانش مرگ و درد و جان‌دهی

Fakat beylik, vezirlik ve padişahlık adı, hakikatte ölümdür, derttir, can vermedir.

بنده باش و بر زمین رو چون سمند ** چون جنازه نه که بر گردن برند

Kul ol da yeryüzünde at gibi yürü. Cenaze gibi kimsenin boynuna binme.

جمله را حمال خود خواهد کفور ** چون سوار مرده آرندش به گور 325

Allah nimetine küfranda bulunan, ister ki herkes, kendisini yüklesin de ölüyü mezara götürür gibi götürsünler.

بر جنازه هر که را بینی به خواب ** فارس منصب شود عالی رکاب

Rüyada kimi tabuta binmiş, götürülüyor görürsen yüce mertebeli büyük mevkili bir adam olur.

زانک آن تابوت بر خلقست بار ** بار بر خلقان فکندند این کبار

Çünkü o tabut, halkın boynuna bir yüktür. Bu büyükler de halkın boynuna yük korlar, yük olurlar.

بار خود بر کس منه بر خویش نه ** سروری را کم طلب درویش به

Yükünü herkese yükleme, kendine yükle. Baş olmayı az iste, yoksulluk daha iyidir.

مرکب اعناق مردم را مپا ** تا نیاید نقرست اندر دو پا

Halkın boynuna binme de ayaklarına nikris illeti gelmesin.

مرکبی را که آخرش تو ده دهی ** که به شهری مانی و ویران‌دهی 330

Sonunda iki elinle bu biniciliğin alnını karışlarsın, fakat şimdi bir şehre benzemedesin. Şehre benziyorsun ama hakikatte bir yıkık köysün sen!

ده دهش اکنون که چون شهرت نمود ** تا نباید رخت در ویران گشود

Şimdi bir şehir görünürken varlığından bez de pılını pırtını yıkık yerde çözme.

ده دهش اکنون که صد بستانت هست ** تا نگردی عاجز و ویران‌پرست

Şimdi yüzlerce bağa, bahçeye sahipken vazgeç varlıktan da âciz ve yıkık yere tapar bir hale gelmeyesin.

گفت پیغامبر که جنت از اله ** گر همی‌خواهی ز کس چیزی مخواه

Peygamber, Allah’dan cenneti istiyorsan kimseden bir şey isteme.

چون نخواهی من کفیلم مر ترا ** جنت الماوی و دیدار خدا

Kimseden bir şey istemezsen ben kefilim, cennete de girersin, Allahya da ulaşırsın dedi.

آن صحابی زین کفالت شد عیار ** تا یکی روزی که گشته بد سوار 335

Bunu duyan sahabe de şu kefillik yüzünden öyle ayarı tam bir hale geldi ki bir gün ata binmiş, bir yere gidiyordu.