English    Türkçe    فارسی   

6
3171-3195

  • زو حیات عشق خواه و جان مخواه  ** تو ازو آن رزق خواه و نان مخواه 
  • Ondan aşk diriliği iste, can isteme. O rızkı iste, ekmek dileme.

  • خلق را چون آب دان صاف و زلال  ** اندر آن تابان صفات ذوالجلال 
  • Halkı su gibi arı duru bil. O suya akseden, ululuk ıssı Tanrı’nın sıfatlarıdır.

  • علمشان و عدلشان و لطفشان  ** چون ستاره‌ی چرخ در آب روان 
  • Onların bilgileri, adaletleri, lûtufları akar suya aksetmiş yıldıza benzer.

  • پادشاهان مظهر شاهی حق  ** فاضلان مرآت آگاهی حق 
  • Padişahlar, Tanrı saltanatına mazhardır; bilgi sahipleri, Tanrı bilgisinin aynasıdır.

  • قرنها بگذشت و این قرن نویست  ** ماه آن ماهست آب آن آب نیست  3175
  • Zamanlar geçti gitti. Bu yeni bir zaman. Ay, o ay ama su, o su değil.

  • عدل آن عدلست و فضل آن فضل هم  ** لیک مستبدل شد آن قرن و امم 
  • Adalet, o adalet. Bilgi de, o bilgi. Fakat o zamanlarda gelip geçen ümmetler, geldiler geçtiler.

  • قرنها بر قرنها رفت ای همام  ** وین معانی بر قرار و بر دوام 
  • Ey akıllı er, zamanlar, zamanların üstüne geldi; hepsi be birer birer bir teviye gelip geçti. Fakat şu mânalar, daimi ve hep o.

  • آن مبدل شد درین جو چند بار  ** عکس ماه و عکس اختر بر قرار 
  • O arktaki su kaç kere değişti. Fakat ayın aksiyle yıldızların aksi hep var.

  • پس بنااش نیست بر آب روان  ** بلک بر اقطار عرض آسمان 
  • Çünkü yapısı, su üstüne kurulmamış, gökyüzü sahasında onlar.

  • این صفتها چون نجوم معنویست  ** دانک بر چرخ معانی مستویست  3180
  • Bu sıfatlar, bil ki mâna yıldızları gibi mâna göklerindedir.

  • خوب‌رویان آینه‌ی خوبی او  ** عشق ایشان عکس مطلوبی او 
  • Güzeller, onun güzelliğinin aynası. Onlardaki aşk, onun istemesinin aksi.

  • هم به اصل خود رود این خد و خال  ** دایما در آب کی ماند خیال 
  • Bu göz kaş, bu boy pos, daima aslına gider durur. Suya akseden hayal, kalır mı hiç?

  • جمله تصویرات عکس آب جوست  ** چون بمالی چشم خود خود جمله اوست 
  • Bütün tasvirler, ırmak suyundaki akislerdir. Gökyüzünü ovdun mu görürsün ki hepsi de o.

  • باز عقلش گفت بگذار این حول  ** خل دوشابست و دوشابست خل 
  • Derken o garibin aklı dedi ki: Şu şaşılığı bırak. Sirke pekmezdir, pekmez de sirke.

  • خواجه را چون غیر گفتی از قصور  ** شرم‌دار ای احول از شاه غیور  3185
  • O muhtesibi, noksanın yüzünden ayrı bildin. Gayretli padişahlardan utan a şaşı!

  • خواجه را که در گذشتست از اثیر  ** جنس این موشان تاریکی مگیر 
  • Havanın üstündeki esîrden bile ileri gitmiş olan zatı şu karanlıklarda oturan farelerden sayma.

  • خواجه‌ی جان بین مبین جسم گران  ** مغز بین او را مبینش استخوان 
  • Onu can olarak gör, ağır cisim olarak görme. Onu beyin gör, kemik olarak görme.

  • خواجه را از چشم ابلیس لعین  ** منگر و نسبت مکن او را به طین 
  • Ona melun iblisin gözü ile bakma, onu toprağa mensup sayma.

  • همره خورشید را شب‌پر مخوان  ** آنک او مسجود شد ساجد مدان 
  • Güneşle yoldaş olana yarasa deme. Kendisine secde edileni secde eder bilme.

  • عکس‌ها را ماند این و عکس نیست  ** در مثال عکس حق بنمودنیست  3190
  • Bu da akislere benzer ama akis değildir. Akis suretinde Tanrı’nın görünüşüdür bu.

  • آفتابی دید او جامد نماند  ** روغن گل روغن کنجد نماند 
  • O, bir güneş görmüştür, cansız ve donmuş bir halde kalmamıştır. Şırlağan yağı, gül yağı olmuştur; şırlağan yağı kalmamıştır.

  • چون مبدل گشته‌اند ابدال حق  ** نیستند از خلق بر گردان ورق 
  • Tanrı Abdâl’i de, fâni varlıklarını değiştirdiler mi artık halktan değildirler, çevir bu yaprağı.

  • قبله‌ی وحدانیت دو چون بود  ** خاک مسجود ملایک چون شود 
  • Birlik kıblesi, nasıl olur da iki olur? Toprak, nasıl olur da meleklerin secde ettikleri bir şey olabilir?

  • چون درین جو دیدعکس سیب مرد  ** دامنش را دید آن پر سیب کرد 
  • Adam, bu ırmakta elma aksini gördü ama bu görüşü de, eteğini elmayla doldurdu.

  • آنچ در جو دید کی باشد خیال  ** چونک شد از دیدنش پر صد جوال  3195
  • Bu görüşü, yüzlerce çuvalı elmayla doldurdu. Artık, ırmakta gördüğü, nasıl olur da hayal olur?