-
صد کتاب ار هست جز یک باب نیست ** صد جهت را قصد جز محراب نیست
- Yüz tane kitap olsa hepsi de bir baptan ibarettir. Yüz tarafta da bir tek mihraba dönülür.
-
این طرق را مخلصی یک خانه است ** این هزاران سنبل از یک دانه است
- Bu yolların hepsi de tek bir eve çıkar. Bu binlerce başak, bir tek tohumdan meydana gelmiştir.
-
گونهگونه خوردنیها صد هزار ** جمله یک چیزست اندر اعتبار
- Çeşit, çeşit yüz binlerce yemekler vardır. Fakat yemek olmak bakımından hepside bir şeydir.
-
از یکی چون سیر گشتی تو تمام ** سرد شد اندر دلت پنجه طعام 3670
- Bir tanesini yedin de tamamıyla doydun mu elli tane yemek olsa hepsinden soğursun.
-
در مجاعت پس تو احول دیدهای ** که یکی را صد هزاران دیدهای
- Fakat açken şaşılığın tutar, bir yemeği yüz bin yemek görürsün.
-
گفته بودیم از سقام آن کنیز ** وز طبیبان و قصور فهم نیز
- O halayığın hastalığını, doktorların ahvalini, kusurlarını, anlayışsızlıklarını söylemiştik ya.
-
کان طبیبان همچو اسپ بیعذار ** غافل و بیبهره بودند از سوار
- Hekimler, yularsız atlara benziyorlardı. Üstlerindekinden haberleri bile yoktu.
-
کامشان پر زخم از قرع لگام ** سمشان مجروح از تحویل گام
- Damakları, gemden yaralanmıştı, tırnakları yol yürümeden incinmişti.
-
ناشده واقف که نک بر پشت ما ** رایض و چستیست استادینما 3675
- Öyle olduğu halde üstümüzdeki hünerini gösteren bir binici demiyorlardı, haberleri yoktu bundan.
-
نیست سرگردانی ما زین لگام ** جز ز تصریف سوار دوستکام
- Demiyorlardı ki bu perişanlığımız gemden değil. Üstümüzdeki sevgili süvariden.
-
ما پی گل سوی بستانها شده ** گل نموده آن و آن خاری بده
- Gül devşirmek için bahçeye gitti. Gül göründü bize ama meğerse dikenmiş diyen yoktu.
-
هیچشان این نی که گویند از خرد ** بر گلوی ما کی میکوبد لگد
- Hiçbiri, aklını başına alıp da bizim boğazımızı kim tekmeliyor demedi gitti.
-
آن طبیبان آنچنان بندهی سبب ** گشتهاند از مکر یزدان محتجب
- Hekimler, sebebe kul kesilmişler, Tanrı hilesini görememişlerdi.
-
گر ببندی در صطبلی گاو نر ** باز یابی در مقام گاو خر 3680
- Bir ahıra öküz bağlasan, sonra öküzün yerinde bir eşeği bağlı bulsan,
-
از خری باشد تغافل خفتهوار ** که نجویی تا کیست آن خفیه کار
- Bu işi gizlice kim yaptı diye araştırmaz, uykudaymış gibi gaflet edersen bu, eşekliktir.
-
خود نگفته این مبدل تا کیست ** نیست پیدا او مگر افلاکیست
- Kendi kendine “ Bunu değiştiren kim? Görünmüyor ama acaba göktekilerden biri mi yaptı bu işi” demiyorsun ha?
-
تیر سوی راست پرانیدهای ** سوی چپ رفتست تیرت دیدهای
- Oku dosdoğru sağ tarafa attın, gördün ki sola gitti!
-
سوی آهویی به صیدی تاختی ** خویش را تو صید خوکی ساختی
- Bir ceylân avlamak için at sürdün, domuza av oldun!
-
در پی سودی دویده بهر کبس ** نارسیده سود افتاده به حبس 3685
- Kazanç için kâr elde etmeye koştun, kâr şöyle dursun, hapse girdin.
-
چاهها کنده برای دیگران ** خویش را دیده فتاده اندر آن
- Başkaları için kuyu kazdın, bir de gördün ki o kuyuya sen düşmüşsün.
-
در سبب چون بیمرادت کرد رب ** پس چرا بدظن نگردی در سبب
- Görüyorsun ki Tanrı, sebeplere el attın ama seni muradına eriştirmedi. Peki neden sebepler hakkında bir kötü zanna düşmedin?
-
بس کسی از مکسبی خاقان شده ** دیگری زان مکسبه عریان شده
- Niceler, kazançla padişah kesildiler, niceler de kazanç peşinde çırçıplak kaldılar.
-
بس کس از عقد زنان قارون شده ** بس کس از عقد زنان مدیون شده
- Nice kişi, kadın olarak Kaarun oldu. Nice kişi de kadın yüzünden borçlandı.
-
پس سبب گردان چو دم خر بود ** تکیه بر وی کم کنی بهتر بود 3690
- Şu halde sebep, eşeğin kuyruğu gibi oynar, döner durur. Ona pek dayanmazsan daha iyi edersin.
-
ور سبب گیری نگیری هم دلیر ** که بس آفتهاست پنهانش به زیر
- Hattâ sebebe yapışırsan bile yiğit olmamalısın ki altında nice tehlikeler gizlidir.