صورت آواز مرغست آن کلام ** غافلست از حال مرغان مرد خام

کو سلیمانی که داند لحن طیر ** دیو گرچه ملک گیرد هست غیر

دیو بر شبه سلیمان کرد ایست ** علم مکرش هست و علمناش نیست

چون سلیمان از خدا بشاش بود ** منطق الطیری ز علمناش بود

تو از آن مرغ هوایی فهم کن ** که ندیدستی طیور من لدن 4015

جای سیمرغان بود آن سوی قاف ** هر خیالی را نباشد دست‌باف

جز خیالی را که دید آن اتفاق ** آنگهش بعدالعیان افتد فراق

نه فراق قطع بهر مصلحت ** که آمنست از هر فراق آن منقبت

بهر استبقاء آن روحی جسد ** آفتاب از برف یک‌دم درکشد

بهر جان خویش جو زیشان صلاح ** هین مدزد از حرف ایشان اصطلاح 4020

آن زلیخا از سپندان تا به عود ** نام جمله چیز یوسف کرده بود

نام او در نامها مکتوم کرد ** محرمان را سر آن معلوم کرد

چون بگفتی موم ز آتش نرم شد ** این بدی کان یار با ما گرم شد

ور بگفتی مه برآمد بنگرید ** ور بگفتی سبز شد آن شاخ بید

ور بگفتی برگها خوش می‌طپند ** ور بگفتی خوش همی‌سوزد سپند 4025

ور بگفتی گل به بلبل راز گفت ** ور بگفتی شه سر شهناز گفت

ور بگفتی چه همایونست بخت ** ور بگفتی که بر افشانید رخت

ور بگفتی که سقا آورد آب ** ور بگفتی که بر آمد آفتاب

ور بگفتی دوش دیگی پخته‌اند ** یا حوایج از پزش یک لخته‌اند

ور بگفتی هست نانها بی‌نمک ** ور بگفتی عکس می‌گردد فلک 4030

ور بگفتی که به درد آمد سرم ** ور بگفتی درد سر شد خوشترم

گر ستودی اعتناق او بدی ** ور نکوهیدی فراق او بدی

صد هزاران نام گر بر هم زدی ** قصد او و خواه او یوسف بدی

گرسنه بودی چو گفتی نام او ** می‌شدی او سیر و مست جام او

تشنگیش از نام او ساکن شدی ** نام یوسف شربت باطن شدی 4035