-
چون ز صندوق بدن بیرون رود ** او ز گوری سوی گوری میشود
- Beden sandığından çıksa bile körlüğünden bir körün yanına gider ancak.
-
این سخن پایان ندارد قاضیش ** گفت ای حمال و ای صندوقکش 4500
- Bu sözün sonu yoktur. Kadı, ey hamal dedi, ey sandık götüren!
-
از من آگه کن درون محکمه ** نایبم را زودتر با این همه
- Mahkemeye gir, halimi anlat. Naibime çabuk halimi tamamiyle bildir.
-
تا خرد این را به زر زین بیخرد ** همچنین بسته به خانهی ما برد
- Gelsin, şu akılsız heriften bu sandığı alsın, açmadan öylece eve götürsün.
-
ای خدا بگمار قومی روحمند ** تا ز صندوق بدنمان وا خرند
- Yarabbi, ruh sahibi bir kavim gönder de bizi de beden sandığından satın alsın.
-
خلق را از بند صندوق فسون ** کی خرد جز انبیا و مرسلون
- Halkı, afsun sandığından peygamberlerden başka kim satın alabilir?
-
از هزاران یک کسی خوشمنظرست ** که بداند کو به صندوق اندرست 4505
- Sandık içinde olduğunu gönül gözü açık olan binde bir kişi bilebilir.
-
او جهان را دیده باشد پیش از آن ** تا بدان ضد این ضدش گردد عیان
- O, önce âlemi görmüştür de o zıtla bu zıt, kendisine ayan olmuştur.
-
زین سبب که علم ضالهی مومنست ** عارف ضالهی خودست و موقنست
- Bilgi, müminin kayıp malıdır. Bu sebeple mümin, kendi yitiğini bilir, anlar.
-
آنک هرگز روز نیکو خود ندید ** او درین ادبار کی خواهد طپید
- Asla iyi gün görmemiş olan, bu devletsizlikten sıkılır, çırpınır mı hiç?
-
یا به طفلی در اسیری اوفتاد ** یا خود از اول ز مادر بنده زاد
- Yahut daha çocukken tutsaklığa düşen, yahut da daha önce anasından kul olarak doğan kişinin canı,
-
ذوق آزادی ندیده جان او ** هست صندوق صور میدان او 4510
- Hürlük zevkini görmemiştir. Onun meydanı, suretler sandığıdır.
-
دایما محبوس عقلش در صور ** از قفس اندر قفس دارد گذر
- Aklı, daima suretlerde mahpustur, kafesten kafese gezer durur.
-
منفذش نه از قفس سوی علا ** در قفسها میرود از جا به جا
- Kafesten yukarılara çıkmaya bir delik yoktur. Yerden yere boyuna kafeslerde gezer.
-
در نبی ان استطعتم فانفذوا ** این سخن با جن و انس آمد ز هو
- Kur'an da "Gücünüz yeterse çıkın bakalım" denmiştir. Bu söz, Tanrı' dan insanlara da hitaptır, cinlere de.
-
گفت منفذ نیست از گردونتان ** جز به سلطان و به وحی آسمان
- Tanrı, "Tanrı kudreti ve gökten gelen vahiy olmadıkça size bu göklerden yücelere çıkacak bir delik yoktur" demiştir.
-
گر ز صندوقی به صندوقی رود ** او سمایی نیست صندوقی بود 4515
- Sandıktan sandığa giden adam, gökyüzüne mensup değildir, sandığa mensuptur.
-
فرجه صندوق نو نو مسکرست ** در نیابد کو به صندوق اندرست
- Sandığın yarığı, yeniden yeniye insana sarhoşluk verir. Fakat sandıkta olan, bunu anlayamaz.
-
گر نشد غره بدین صندوقها ** همچو قاضی جوید اطلاق و رها
- Bu sandıklara kapılmazsa o vakit kadı gibi kurtulmayı aramaya başlar.
-
آنک داند این نشانش آن شناس ** کو نباشد بیفغان و بیهراس
- Bu nişaneyi bilen, sandıkta olduğunu anlar, korkusuz ve feryatsız durmaz.
-
همچو قاضی باشد او در ارتعاد ** کی برآید یک دمی از جانش شاد
- Kadı gibi boyuna titrer, canı, bir an olsun nerden neşelenecek? Hep onu özler.
-
آمدن نایب قاضی میان بازار و خریداری کردن صندوق را از جوحی الی آخره
- Kadı naibinin pazara gelerek Cuha' dan sandığı satın alması
-
نایب آمد گفت صندوقت به چند ** گفت نهصد بیشتر زر میدهند 4520
- Naip gelip bu sandık kaça? dedi. Cuha, dokuz yüz altından fazla veriyorlar.
-
من نمیآیم فروتر از هزار ** گر خریداری گشا کیسه بیار
- Fakat ben binden aşağı veremem. Alacaksan aç bak, paranı ortaya dök dedi.
-
گفت شرمی دار ای کوتهنمد ** قیمت صندوق خود پیدا بود
- Naip, ey hırkası kısa, utan, sandığın değeri meydanda dedi.
-
گفت بیریت شری خود فاسدیست ** بیع ما زیر گلیم این راست نیست
- Cuha, hayır dedi. Görmeden alım satım, şer'î değildir. Malımızı kilim altında satmamız doğru değil.