معدن گرمیست اندر لامکان ** هفت دوزخ از شرارش یک دخان

Aşk mekansızlık âleminde kızgınlık madenidir. cehennem, onun kıvılcımından bir dumandır.

در بیان آنک دوزخ گوید کی قنطره‌ی صراط بر سر اوست ای مومن از صراط زودتر بگذر زود بشتاب تا عظمت نور تو آتش ما را نکشد جز یا مومن فان نورک اطفاء ناری

Sırat köprüsü, cehennemin üstüne gerilmiştir. Mümin geçerken cehennem der ki: "Çabuk geç ki nurunun parlaklığı, ateşimizi söndürecek!"

زآتش عاشق ازین رو ای صفی ** می‌شود دوزخ ضعیف و منطقی

Ey temiz adam, bu yüzden cehennem; âşıkın ateşinden zayıflar, söner.

گویدش بگذر سبک ای محتشم ** ورنه ز آتش‌های تو مرد آتشم

Cehennem der ki: Ey ulu er, çabuk geç. Yoksa ateşlerinden ateşim sönecek.

کفر که کبریت دوزخ اوست و بس ** بین که می‌پخساند او را این نفس 4610

Cehennemin kükürdü, ancak küfürden hele bak; bu soluk, onu bile söndürmede!

زود کبریت بدین سودا سپار ** تا نه دوزخ بر تو تازد نه شرار

Sen de hemencecik kükürdünü bu sevdaya bırak da ne cehennem sana saldırsın, ne ateş!

گویدش جنت گذر کن هم‌چو باد ** ورنه گردد هر چه من دارم کساد

Cennet de ona, yel gibi geç, yoksa neyim varsa mahvolup gidecek.

که تو صاحب‌خرمنی من خوشه‌چین ** من بتی‌ام تو ولایت‌های چین

Sen harman sahibisin, ben başak toplayıcı. Ben bir putum, sen Çin illeri der.

هست لرزان زو جحیم و هم جنان ** نه مر این را نه مر آن را زو امان

Ondan cehennem de titrer, cennetler de. Ondan ne buna aman vardır, ne ona.

رفت عمرش چاره را فرصت نیافت ** صبر بس سوزان بدت وجان بر نتافت 4615

Ömrü geçip gitti de bir fırsat bulamadı gitti. Sabır, pek yakıcıydı, candaysa tahammül yoktu.

مدتی دندان‌کنان این می‌کشید ** نارسیده عمر او آخر رسید

Bir müddettir dişlerini sıkarak bunu bekledi durdu. Fakat ömrü bitti, ona nail olamadı.

صورت معشوق زو شد در نهفت ** رفت و شد با معنی معشوق جفت

Derken sevgilinin sureti, ondan gizlendi, o da sevgilinin rnânasiyle eş oldu.

گفت لبسش گر ز شعر و ششترست ** اعتناق بی‌حجابش خوشترست

Elbise ister şüster kumaşı olsun, ister kıldan örme. Onu çırçıplak koçmak daha hoş.

من شدم عریان ز تن او از خیال ** می‌خرامم در نهایات الوصال

Ben, bedenden soyundum, o hayalden soyundu. Vuslat makamlarının en ilerisinde salınmaktayım dedi.

این مباحث تا بدین‌جا گفتنیست ** هرچه آید زین سپس بنهفتنیست 4620

Bu bahisler buraya kadar söylenebilir. Bundan sonra ne zuhura gelirse gizlenmesi gerektir.

ور بگویی ور بکوشی صد هزار ** هست بیگار و نگردد آشکار

Söylersen de faydasız. Yüz binlerce cehtetsen de anlatmaya çalışsan yine açığa çıkmaz.

تا به دریا سیر اسپ و زین بود ** بعد ازینت مرکب چوبین بود

At ve üzengi, deniz kıyısına kadar gider. Ondan sonra sana tahtadan bir at gerek.

مرکب چوبین به خشکی ابترست ** خاص آن دریاییان را رهبرست

Tahtadan at, karada yürümez. Fakat denizdekilere kılavuzdur.

این خموشی مرکب چوبین بود ** بحریان را خامشی تلقین بود

Bu sükût da tahtadan attır. Sükût; denizdekilere telkindir.

هر خموشی که ملولت می‌کند ** نعره‌های عشق آن سو می‌زند 4625

Seni usandıran her sükût o âlemin aşk naralarını atmadadır.

تو همی‌گویی عجب خامش چراست ** او همی‌گوید عجب گوشش کجاست

Sen acaba neden susmada dersin ama o, acaba kulağı nerde ki duymuyor?

من ز نعره کر شدم او بی‌خبر ** تیزگوشان زین سمر هستند کر

Ben nâra ata ata sağır oldum, onun haberi bile yok der. Zaten iyi işitenler, kulakları delik olanlar bile bunu duyamazlar, sağırdırlar.

آن یکی در خواب نعره می‌زند ** صد هزاران بحث و تلقین می‌کند

Birisi rüyada nâra atar. Yüz binlerce bahislerde bulunur, sözler söyler.

این نشسته پهلوی او بی‌خبر ** خفته خود آنست و کر زان شور و شر

Yanı başında oturanın haberi bile olmaz. Hakikatte o gürültüden haberi olmayan uyanık yok mu? Asıl uykuda olan odur.

وان کسی کش مرکب چوبین شکست ** غرقه شد در آب او خود ماهیست 4630

Tahtadan atı da kırılana gelince: O, tamamiyle denize garkolur, balık kesilir.

نه خموشست و نه گویا نادریست ** حال او را در عبارت نام نیست

Artık o, ne sükût eder, ne söyler. Onun, misli, âdeta yoktur. Hali sözle anlatılamaz.