گام اندازیم و آن‌جا گام نی ** جام پردازیم و آن‌جا جام نی

گام اندازیم و آن‌جا گام نی ** جام پردازیم و آن‌جا جام نی 4745

زانک آن‌جا جمله اشیا جانیست ** معنی اندر معنی اندر معنیست

هست صورت سایه معنی آفتاب ** نور بی‌سایه بود اندر خراب

چونک آنجا خشت بر خشتی نماند ** نور مه را سایه‌ی زشتی نماند

خشت اگر زرین بود بر کندنیست ** چون بهای خشت وحی و روشنیست

کوه بهر دفع سایه مندکست ** پاره گشتن بهر این نور اندکست 4750

بر برون که چو زد نور صمد ** پاره شد تا در درونش هم زند

گرسنه چون بر کفش زد قرص نان ** وا شکافد از هوس چشم و دهان

صد هزاران پاره گشتن ارزد این ** از میان چرخ برخیز ای زمین

تا که نور چرخ گردد سایه‌سوز ** شب ز سایه‌ی تست ای یاغی روز

این زمین چون گاهواره‌ی طفلکان ** بالغان را تنگ می‌دارد مکان 4755

بهر طفلان حق زمین را مهد خواند ** شیر در گهواره بر طفلان فشاند

خانه تنگ آمد ازین گهواره‌ها ** طفلکان را زود بالغ کن شها

ای گواره خانه را ضیق مدار ** تا تواند کرد بالغ انتشار

وسوسه‌ای کی پادشاه‌زاده را پیدا شد از سبب استغنایی و کشفی کی از شاه دل او را حاصل شده بود و قصد ناشکری و سرکشی می‌کرد شاه را از راه الهام و سر شاه را خبر شد دلش درد کرد روح او را زخمی زد چنانک صورت شاه را خبر نبود الی آخره

چون مسلم گشت بی‌بیع و شری ** از درون شاه در جانش جری

قوت می‌خوردی ز نور جان شاه ** ماه جانش هم‌چو از خورشید ماه 4760

راتبه‌ی جانی ز شاه بی‌ندید ** دم به دم در جان مستش می‌رسید

آن نه که ترسا و مشرک می‌خورند ** زان غذایی که ملایک می‌خورند

اندرون خویش استغنا بدید ** گشت طغیانی ز استغنا پدید

که نه من هم شاه و هم شه‌زاده‌ام ** چون عنان خود بدین شه داده‌ام

چون مرا ماهی بر آمد با لمع ** من چرا باشم غباری را تبع 4765

آب در جوی منست و وقت ناز ** ناز غیر از چه کشم من بی‌نیاز

سر چرا بندم چو درد سر نماند ** وقت روی زرد و چشم تر نماند

چون شکرلب گشته‌ام عارض قمر ** باز باید کرد دکان دگر

زین منی چون نفس زاییدن گرفت ** صد هزاران ژاژ خاییدن گرفت