English    Türkçe    فارسی   

6
4898-4916

  • از بخار آن بداند تیزهش  ** دیگ شیرینی ز سکباج ترش 
  • Aklı keskin adam, tencerede tatlı yemek mi var, sirkeli ve ekşi aş mı? Dumanından anlar.

  • دست بر دیگ نوی چون زد فتی  ** وقت بخریدن بدید اشکسته را 
  • Biri, yeni bir çömlek almak istese alırken çömleğe elini vurdu mu kırıksa derhal anlar, kırığını görür.

  • گفت دانم مرد را در حین ز پوز  ** ور نگوید دانمش اندر سه روز  4900
  • Çocukların biri dedi ki: Ben adamı, sözünden derhal anlarım. Söz söylemezse üç gün içinde yine ne haldedir, nasıl adamdır? Anlar, bilirim.

  • وآن دگر گفت ار بگوید دانمش  ** ور نگوید در سخن پیچانمش 
  • Öbürü, söylerse anlarım, söylemezse onu söz söylemeye mecbur eder, sıkıştırırın, dedi.

  • گفت اگر این مکر بشنیده بود  ** لب ببندد در خموشی در رود 
  • Kadı dedi ki: Ya o bu hileyi duymuşsa. Ağzını kapar, susar, hiç söz söylemez.

  • مثل 
  • Örnek

  • آنچنان که گفت مادر بچه را  ** گر خیالی آیدت در شب فرا 
  • Hani ananın biri, çocuğuna dedi ki: Geceleyin sana bir hayal görünürse,

  • یا بگورستان و جای سهمگین  ** تو خیالی بینی اسود پر ز کین 
  • Mezarlıkta, yahut korkulu bir yerde kin güden kapkara bir hayal görürsen

  • دل قوی دار و بکن حمله برو  ** او بگرداند ز تو در حال رو  4905
  • Gönlünü sağlam tut, üstüne saldır. Derhal senden yüz çevirir.

  • گفت کودک آن خیال دیووش  ** گر بدو این گفته باشد مادرش 
  • Çocuk dedi ki: Bu deve benzeyen hayale de anası, bu sözü söylemişse

  • حمله آرم افتد اندر گردنم  ** ز امر مادر پس من آنگه چون کنم 
  • Ben ona saldırdım mı o da benim boynuma sarılır, anasının emrini tutar. O vakit ben ne yaparım?

  • تو همی‌آموزیم که چست ایست  ** آن خیال زشت را هم مادریست 
  • Sen çevik dur, korkma diyorsun. O çirkin hayalin de bir anası vardır elbet.

  • دیو و مردم را ملقن آن یکیست  ** غالب از وی گردد ار خصم اندکیست 
  • Şeytana da akıl öğreten tek birisi, insana da. Kuvveti, kudreti olmasa bile düşmana üst gelen, onun lûtfiyle üst gelir.

  • تا کدامین سوی باشد آن یواش  ** الله‌الله رو تو هم زان سوی باش  4910
  • O halim nerdeyse Tanrı hakkiyçin, Tanrı hakkiyçin sen de o yana yürü, o tarafa ol.

  • گفت اگر از مکر ناید در کلام  ** حیله را دانسته باشد آن همام 
  • Kadı dedi ki: Hile yapar, söz söylemezse, o er, senin hileni anlarsa...

  • سر او را چون شناسی راست گو  ** گفت من خامش نشینم پیش او 
  • Sırrını nasıl öğrenirsin? Doğru söyle. Çocuk, onun önünde susar, otururum.

  • صبر را سلم کنم سوی درج  ** تا بر آیم صبر مفتاح الفرج 
  • Çıkacağım yere sabrı merdiven yapar, "Sabır ferahlığın anahtarıdır" sırrına ererim.

  • ور بجوشد در حضورش از دلم  ** منطقی بیرون ازین شادی و غم 
  • Fakat huzurunda otururken bu âlemin neşe ve gamına ait olmıyan bir söz, gönlünden coşuverirse

  • من بدانم کو فرستاد آن بمن  ** از ضمیر چون سهیل اندر یمن  4915
  • Artık bilirim ki Yemen ülkesine Süheyl yıldızını yolladığı gibi bu sözü de bana veren odur.

  • در دل من آن سخن زان میمنه‌ست  ** زانک از دل جانب دل روزنه‌ست 
  • Gönlümden kopup gelen o söz, o taraftan gelmededir. Çünkü gönülden gönüle pencere vardır.