تا به قل مغشول گردد گوششان ** سوی روی گل نپرد هوششان

پیش این خورشید کو بس روشنیست ** در حقیقت هر دلیلی ره‌زنیست

حکایت آن مطرب کی در بزم امیر ترک این غزل آغاز کرد گلی یا سوسنی یا سرو یا ماهی نمی‌دانم ازین آشفته‌ی بی‌دل چه می‌خواهی نمی‌دانم و بانگ بر زدن ترک کی آن بگو کی می‌دانی و جواب مطرب امیر را

مطرب آغازید پیش ترک مست ** در حجاب نغمه اسرار الست

من ندانم که تو ماهی یا وثن ** من ندانم تا چه می‌خواهی ز من

می‌ندانم که چه خدمت آرمت ** تن زنم یا در عبارت آرمت 705

این عجب که نیستی از من جدا ** می‌ندانم من کجاام تو کجا

می‌ندانم که مرا چون می‌کشی ** گاه در بر گاه در خون می‌کشی

هم‌چنین لب در ندانم باز کرد ** می‌ندانم می‌ندانم ساز کرد

چون ز حد شد می‌ندانم از شگفت ** ترک ما را زین حراره دل گرفت

برجهید آن ترک و دبوسی کشید ** تا علیها بر سر مطرب رسید 710

گرز را بگرفت سرهنگی بدست ** گفت نه مطرب کشی این دم بدست

گفت این تکرار بی حد و مرش ** کوفت طبعم را بکوبم من سرش

قلتبانا می‌ندانی گه مخور ** ور همی‌دانی بزن مقصود بر

آن بگو ای گیج که می‌دانیش ** می‌ندانم می‌ندانم در مکش

من بپرسم کز کجایی هی مری ** تو بگویی نه ز بلخ و نه از هری 715

نه ز بغداد و نه موصل نه طراز ** در کشی در نی و نی راه دراز

خود بگو من از کجاام باز ره ** هست تنقیح مناط اینجا بله

یا بپرسیدم چه خوردی ناشتاب ** تو بگویی نه شراب و نه کباب

نه قدید و نه ثرید و نه عدس ** آنچ خوردی آن بگو تنها و بس

این سخن‌خایی دراز از بهر چیست ** گفت مطرب زانک مقصودم خفیست 720

می‌رمد اثبات پیش از نفی تو ** نفی کردم تا بری ز اثبات بو

در نوا آرم بنفی این ساز را ** چون بمیری مرگ گوید راز را

تفسیر قوله علیه‌السلام موتوا قبل ان تموتوا بمیر ای دوست پیش از مرگ اگر می زندگی خواهی کی ادریس از چنین مردن بهشتی گشت پیش از ما

جان بسی کندی و اندر پرده‌ای ** زانک مردن اصل بد ناورده‌ای

تا نمیری نیست جان کندن تمام ** بی‌کمال نردبان نایی به بام

چون ز صد پایه دو پایه کم بود ** بام را کوشنده نامحرم بود 725