When thou hast fixed thy hope on the Light of Him (God), Mustafá (Mohammed) says (concerning such an one), “His carnal self is abased.”
چون طمع بستی تو در انوار هو ** مصطفی گوید که ذلت نفسه
The shadeless light is beautiful and lofty; the one enclosed in network is (only) the shadow of a sieve.
نور بی‌سایه لطیف و عالی است ** آن مشبک سایه‌ی غربالی است
Amatores corpus volunt nudum; enervatis nil interest vestisne sit an corpus. [Lovers want to be naked of body; to the impotent what (difference is there between) a (naked) body and (one covered by) a garment?]
عاشقان عریان همی‌خواهند تن ** پیش عنینان چه جامه چه بدن
The (delicious) bread and dishes of food are (reserved) for the fasters; for the horse-fly what difference is there between the soup and the trivet?
روزه‌داران را بود آن نان و خوان ** خرمگس را چه ابا چه دیگدان
How the King (Mahmud) requested Ayáz for the second time, saying, “Explain thy case and solve the difficulty felt by the incredulous and censorious; for it is not (like thy) generosity to leave them in perplexity.”
دگربار استدعاء شاه از ایاز کی تاویل کار خود بگو و مشکل منکران را و طاعنان را حل کن کی ایشان را در آن التباس رها کردن مروت نیست
This topic is beyond limit and measure. “Now, O Ayáz, tell of thy ‘states.’3635
این سخن از حد و اندازه‌ست بیش ** ای ایاز اکنون بگو احوال خویش
Thy ‘states’ are from the mine of novelty: how shouldst thou be satisfied with thee vulgar ‘states’?
هست احوال تو از کان نوی ** تو بدین احوال کی راضی شوی
Hark, tell the story of those goodly ‘states’- dust (be thrown) upon the ‘states’ and lessons of the five (elements) and the six (directions)!”
هین حکایت کن از آن احوال خوش ** خاک بر احوال و درس پنج و شش
If the inward “state” is not to be told, (yet) I will tell thee the outward “state” in a word or two,
حال باطن گر نمی‌آید بگفت ** حال ظاهر گویمت در طاق وجفت
(Namely), that by grace of the Beloved the bitternesses of death were made sweeter than sugar-cane to the soul.
که ز لطف یار تلخیهای مات ** گشت بر جان خوشتر از شکرنبات
If the dust from that sugar-cane should enter the sea, all the bitterness of the sea would become sweet.3640
زان نبات ار گرد در دریا رود ** تلخی دریا همه شیرین شود