- Nice defalardır kötü huydan perişan bir hale düştün. Fakat duygun yok ki. Pek duygusuzlaştın.
- بارها از خوی خود خسته شدی ** حس نداری سخت بیحس آمدی
- Çirkin huyundan başkalarını, zarara soktuğundan başkalarına mazarrat verdiğinden,
- گر ز خسته گشتن دیگر کسان ** که ز خلق زشت تو هست آن رسان
- Gafilsen hiç olmazsa kendi yaraladığını bilirsin ya. Sen hem kendine azapsın, hem başkalarına!
- غافلی باری ز زخم خود نهای ** تو عذاب خویش و هر بیگانهای
- Ya baltayı al, ercesine vur, Ali gibi bu Hayber kapısını kopar.
- یا تبر برگیر و مردانه بزن ** تو علیوار این در خیبر بکن
- Yahut bu dikeni gülfidanına ulaştır, sevgilinin nurunu nâra kavuştur? 1245
- یا به گلبن وصل کن این خار را ** وصل کن با نار نور یار را
- Da onun nuru senin ateşini söndürsün; vuslatı, dikenini gül bahçesi haline getirsin.
- تا که نور او کشد نار تو را ** وصل او گلشن کند خار تو را
- Sen cehenneme benziyorsun, o ise mümindir. Mümine ateşi söndürmek imkânı var .
- تو مثال دوزخی او مومن است ** کشتن آتش به مومن ممکن است
- Mustafa, cehennemin sözünü naklederek buyurdu ki: “ Cehennem, korkusundan mümine yalvararak,
- مصطفی فرمود از گفت جحیم ** کاو به مومن لابه گر گردد ز بیم
- “Padişahım, çabuk geç, Nurun, ateşimi söndürecek” der.
- گویدش بگذر ز من ای شاه زود ** هین که نورت سوز نارم را ربود
- Şu halde ateşi helâk eden, müminin nurudur. Çünkü bir şeyi zıddından başka bir şeyle gidermek imkânsızdır. 1250
- پس هلاک نار نور مومن است ** ز انکه بیضد دفع ضد لا یمکن است
- Adalet gününde ateş, nurun zıddıdır, zira ateş kahırdan meydana gelmedir, nur, ihsan ve fazıldan.
- نار ضد نور باشد روز عدل ** کان ز قهر انگیخته شد این ز فضل
- Ateşin şerrini defetmek istiyorsan ateşin gönlüne rahmet suyunu saç!
- گر همیخواهی تو دفع شر نار ** آب رحمت بر دل آتش گمار
- O rahmet suyunun kaynağı mümindir. Âbıhayat, ihsan sahibinin pak ruhudur.
- چشمهی آن آب رحمت مومن است ** آب حیوان روح پاک محسن است
- Nefsin ondan kaçmakta. Çünkü sen ateştensin, o su, ırmak suyu.
- بس گریزان است نفس تو از او ** ز انکه تو از آتشی او آب جو
- Ateş, sudan söndüğündendir ki sudan kaçmaktadır. 1255
- ز آب آتش ز آن گریزان میشود ** کاتشش از آب ویران میشود
- Senin duygun, fikrin hep ateşten. Şeyhin duygusu ve fikri ise o güzel nur.
- حس و فکر تو همه از آتش است ** حس شیخ و فکر او نور خوش است
- Onun nur suyu ateşe damladı mı ateşten cız, cız sesi çıkmaya başlar.
- آب نور او چو برآتش چکد ** چک چک از آتش بر آید بر جهد
- O cızladıkça sen ona “ Öl, bit” de ki, bu nefis cehennemin sönsün.
- چون کند چک چک تو گویش مرگ و درد ** تا شود این دوزخ نفس تو سرد
- Sönsün ki senin gül bahçeni yakmasın; senin adalet ve ihsanını söndürmesin.
- تا نسوزد او گلستان تو را ** تا نسوزد عدل و احسان تو را
- O söndükten sonra ne dikersen biter… Lâleler, ak güller, marsamalar çıkar. 1260
- بعد از آن چیزی که کاری بردهد ** لاله و نسرین و سیسنبردهد
- Yine doğru yoldan alabildiğine gidiyoruz. Hocam, dön geri, yolumuz nerede?
- باز پهنا میرویم از راه راست ** باز گرد ای خواجه راه ما کجاست
- Şunu anlatıyorduk: Hasetçi adam, senin eşeğin topal, konak yeri de adamakıllı uzak.
- اندر آن تقریر بودیم ای حسود ** که خرت لنگ است و منزل دور زود
- Yıl geçti, ekin vakti değil. Yüz karalığından, kötü işten başka da mahsul yok.
- سال بیگه گشت وقت کشت نی ** جز سیه رویی و فعل زشت نی
- Ten ağacına kurt düştü. Onu söküp ateşe atmak lâzım.
- کرم در بیخ درخت تن فتاد ** بایدش بر کند و در آتش نهاد
- Yolcu, kendine gel, kendine… Vakit geçti, ömür güneşi kuyuya doğruldu. 1265
- هین و هین ای راه رو بیگاه شد ** آفتاب عمر سوی چاه شد