English    Türkçe    فارسی   

3
3301-3350

  • Musa, tekrar ona şefkatle öğüt vererek “İsteğin seni mahcup eder, yüzünü sarartır.
  • باز موسی داد پند او را بمهر ** که مرادت زرد خواهد کرد چهر

  • Gel, bu sevdadan vazgeç. Allah’tan kork. Şeytan, seni aldatmış, o sana ders vermiş!“ dedi.
  • ترک این سودا بگو وز حق بترس ** دیو دادستت برای مکر درس

  • Adam’ın, yalnız kümes hayvanlarıyla köpeğin dillerini anlamaya razı olması, Musa aleyhiselâm’ın da onun bu muradını yerine getirmesi
  • قانع شدن آن طالب به تعلیم زبان مرغ خانگی و سگ و اجابت موسی علیه السلام

  • Adam, “Bari hiç olmazsa kapı dibinde yatıp duran, ev bekçiliği eden köpekle kümes hayvanlarının dillerini öğret.” dedi.
  • گفت باری نطق سگ کو بر درست ** نطق مرغ خانگی کاهل پرست

  • Musa dedi ki: “Hadi, peki… Bu ikisinin dillerini anlayacaksın, yürü git! “
  • گفت موسی هین تو دانی رو رسید ** نطق این هر دو شود بر تو پدید

  • Adam, sabah çağı, bakalım sahiden dillerini öğrendim mi, anlayacak mıyım ki? Diye kapının eşiğinde beklemekteydi. 3305
  • بامدادان از برای امتحان ** ایستاد او منتظر بر آستان

  • Hizmetçi kadın sofra örtüsü silkerken bir lokmacık bayat ekmek düştü.
  • خادمه سفره بیفشاند و فتاد ** پاره‌ای نان بیات آثار زاد

  • Ekmek parçasını horoz, hemencicik kapıverdi. Köpek dedi ki: Sen, bize zulmettin.
  • در ربود آن را خروسی چون گرو ** گفت سگ کردی تو بر ما ظلم رو

  • Buğday tanesi de yiyebilirsin. Hâlbuki ben yiyemem ki… Yerimde, yurdumda bundan âcizim ben.
  • دانه‌ی گندم توانی خورد و من ** عاجزم در دانه خوردن در وطن

  • Sen buğday da yiyebilirsin, arpa da, darı, mısır gibi başka şeyler de… Hâlbuki ben bunları yiyemem.
  • گندم و جو را و باقی حبوب ** می‌توانی خورد و من نه ای طروب

  • Böyle olduğu halde bizim kısmetimiz olan şu bir parçacık ekmeği bile kapıyorsun! 3310
  • این لب نانی که قسم ماست نان ** می‌ربایی این قدر را از سگان

  • Horozun köpeğe cevabı
  • جواب خروس سگ را

  • Bu sözü duyan horoz, “Merak etme, Allah sana buna karşılık başka şeyler verir.
  • پس خروسش گفت تن زن غم مخور ** که خدا بدهد عوض زینت دگر

  • Bu ev sahibinin atı sakatlanacak, yarın sabah, adamakıllı doyacaksın, kederlenme.
  • اسپ این خواجه سقط خواهد شدن ** روز فردا سیر خور کم کن حزن

  • Atın ölümü, köpeklere bir bayram olacak… Çalışıp çabalamadan bir hayli rızık dökülüp kalacak“ dedi.
  • مر سگان را عید باشد مرگ اسپ ** روزی وافر بود بی جهد و کسپ

  • Adam, bu sözü duyunca derhal atı sattı. Horozun dediği çıkmadı, köpeğe karşı mahcup vaziyette kaldı.
  • اسپ را بفروخت چون بشنید مرد ** پیش سگ شد آن خروسش روی‌زرد

  • Ertesi günü yine horoz, ekmeği kapınca köpek ağzını açtı, dedi ki: 3315
  • روز دیگر همچنان نان را ربود ** آن خروس و سگ برو لب بر گشود

  • “A düzenbaz horoz… Bu yalan niceye bir? Niceye bir bu zulümkârlık, bu yalancılık, bu kara yüreklilik?
  • کای خروس عشوه‌ده چند این دروغ ** ظالمی و کاذبی و بی فروغ

  • Hani at sakatlanacak dediydin, nerde? Sen, düzenci körün birisin, sözünde hiçbir doğru yok!”
  • اسپ کش گفتی سقط گردد کجاست ** کور اخترگوی و محرومی ز راست

  • Her şeyden haberi olan horoz, köpeğe “Atı sakatlandı, sakatlandı ama başka yerde.
  • گفت او را آن خروس با خبر ** که سقط شد اسپ او جای دگر

  • Atını satıp ziyandan kurtuldu. Uğrayacağı ziyanı, başkalarına yükletti.
  • اسپ را بفروخت و جست او از زیان ** آن زیان انداخت او بر دیگران

  • Fakat yarın katırı sakatlanacak, o nimet, ancak köpeklere nasip olacak” dedi 3320
  • لیک فردا استرش گردد سقط ** مر سگان را باشد آن نعمت فقط

  • O haris adam, hemencecik katırı da sattı, dertten de kurtuldu, ziyandan da.
  • زود استر را فروشید آن حریص ** یافت از غم وز زیان آن دم محیص

  • Üçüncü günü köpek, horoza dedi ki: “Ey beyliği davulla dümbelekle ilân edilen yalancılar beyi, hani, nerede vaadin?”
  • روز ثالث گفت سگ با آن خروس ** ای امیر کاذبان با طبل و کوس

  • Horoz, “Acele katırı da sattı. Fakat yarın kölesi ölecek.
  • گفت او بفروخت استر را شتاب ** گفت فردایش غلام آید مصاب

  • Ölünce de akrabası, yoksullara köpeklere ekmekler dağıtacaklar” dedi.
  • چون غلام او بمیرد نانها ** بر سگ و خواهنده ریزند اقربا

  • Adam, bunu duyunca köleyi de satıp ziyandan kurtuldu, yüzü parladı, neşelendi. 3325
  • این شنید و آن غلامش را فروخت ** رست از خسران و رخ را بر فروخت

  • Şükürler etmekte, âlemde üç ziyandan da kurtuldum.
  • شکرها می‌کرد و شادیها که من ** رستم از سه واقعه اندر زمن

  • Kümes hayvanlarıyla köpeklerin dillerini öğrendim de kötü takdirlerden kendimi kurtardım demekteydi.
  • تا زبان مرغ و سگ آموختم ** دیده‌ی س القضا را دوختم

  • Ekmekten mahrum kalan köpek, üçüncü gün “Ey tek, çift atıp duran herzevekil ve yalancı horoz!
  • روز دیگر آن سگ محروم گفت ** کای خروس ژاژخا کو طاق و جفت

  • Köpeğe vaat ettiği üç şeyde de yalanı çıkmış olan horozun utanması
  • خجل گشتن خروس پیش سگ به سبب دروغ شدن در آن سه وعده

  • Yalanın, düzenin niceye bir sürecek? Sen yalandan başka bir söz söylemez misin?” dedi.
  • چند چند آخر دروغ و مکر تو ** خود نپرد جز دروغ از وکر تو

  • Horoz dedi ki: “Haşa… Ne ben yalan söylerim, ne benim cinsimden olan öbür horozlar. Biz yalandan yunmuş, arınmışız! 3330
  • گفت حاشا از من و از جنس من ** که بگردیم از دروغی ممتحن

  • Biz horozlar, müezzinler gibi doğru söyler, güneşi gözetler, vakit geldi mi ki diye bekler dururuz!
  • ما خروسان چون مذن راست‌گوی ** هم رقیب آفتاب و وقت‌جوی

  • Bizi bir leğen altına kapatsalar yine içten içe güneşi gözler, onun nerede olduğunu anlarız.
  • پاسبان آفتابیم از درون ** گر کنی بالای ما طشتی نگون

  • Velîler, güneşin bekçileridir. İnsanlar içinde Allah sırlarını bilir, anlar onlar.
  • پاسبان آفتابند اولیا ** در بشر واقف ز اسرار خدا

  • Allah, bizi namaz vaktini bildirmek üzere Âdemoğluna hediye etmiştir.
  • اصل ما را حق پی بانگ نماز ** داد هدیه آدمی را در جهاز

  • İçimizden biri yanılır da vakitsiz öterse o ötüşü ölümüne sebep olur. 3335
  • گر بناهنگام سهوی‌مان رود ** در اذان آن مقتل ما می‌شود

  • Vakitsiz “Haydin namaza” dememiz, kanımızı mubah eder.
  • گفت ناهنگام حی عل فلاح ** خون ما را می‌کند خوار و مباح

  • Masum olan, yanılmayansa ancak vahye mahzar olan can horozudur.
  • آنک معصوم آمد و پاک از غلط ** آن خروس جان وحی آمد فقط

  • Kölesini de sattı. Köle satılır satılmaz öldü, alan da iki kat ziyana girdi.
  • آن غلامش مرد پیش مشتری ** شد زیان مشتری آن یکسری

  • Malını kaçırdı ama iyi bil ki kendi kanına girdi.
  • او گریزانید مالش را ولیک ** خون خود را ریخت اندر یاب نیک

  • Bir ziyana uğramak, birçok ziyanları defedecekti. Cismimiz, malımız, canlarımıza fedadır; canımıza gelecek belâ, cismimize, malımıza gelir. 3340
  • یک زیان دفع زیانها می‌شدی ** جسم و مال ماست جانها را فدا

  • Gazaba uğradın mı padişahlara malını verir, başını kurtarırsın.
  • پیش شاهان در سیاست‌گستری ** می‌دهی تو مال و سر را می‌خری

  • Fakat iş bilmez cahil misin? Kazaya düşünce padişahtan malını kaçırmaya kalkışırsın.
  • اعجمی چون گشته‌ای اندر قضا ** می‌گریزانی ز داور مال را

  • Horozun ev sahibinin ölümünü haber vermesi
  • خبر کردن خروس از مرگ خواجه

  • Fakat şimdi de yarınki gün ev sahibi ölecek. Mirasına konan feryat ve figan ederek bir öküz kesecek.
  • لیک فردا خواهد او مردن یقین ** گاو خواهد کشت وارث در حنین

  • Yarın, adam ölünce sana epeyce yemek düşecek.
  • صاحب خانه بخواهد مرد رفت ** روز فردا نک رسیدت لوت زفت

  • Köyde halk da, ileri gelenler de kurban etleri, lalangalar, yemekler yiyecekler. 3345
  • پاره‌های نان و لالنگ و طعام ** در میان کوی یابد خاص و عام

  • Yoksullara, köpeklere bir hayli öküz eti, koca koca ekmekler dağıtılacak.
  • گاو قربانی و نانهای تنک ** بر سگان و سایلان ریزد سبک

  • Atın, eşeğin, kölenin ölümü, bu ham mağrura gelecek kazayı defedecekti.
  • مرگ اسپ و استر و مرگ غلام ** بد قضا گردان این مغرور خام

  • Fakat o, malının ziyan olmasından ve bu yüzden derde düşmesinden kaçtı, malını çoğalttı… Çoğalttı ama kendi kanına girdi!
  • از زیان مال و درد آن گریخت ** مال افزون کرد و خون خویش ریخت

  • Dervişlerin bu riyazatları neden? Çünkü cisme verilen o eziyetler, canların bakasına sebep olur.
  • این ریاضتهای درویشان چراست ** کان بلا بر تن بقای جانهاست

  • Salik, ebediliğe erişmese nasıl olur da tenini hastalıklara uğratır, helâk eder? 3350
  • تا بقای خود نیابد سالکی ** چون کند تن را سقیم و هالکی