To see whether mercy will prevail or wrath, whether the water of Kawthar will prevail or the flames (of Hell).”
تا که رحمت غالب آید یا غضب ** آب کوثر غالب آید یا لهب
From the (ancient) Covenant of Alast (until now) both (these) boughs, (namely) forbearance and anger, are in existence for the purpose of carrying men (up to God).
از پی مردم‌ربایی هر دو هست ** شاخ حلم و خشم از عهد الست
Hence the perspicuous word Alast is (a case of) negation and affirmation joined in one word,2125
بهر این لفظ الست مستبین ** نفی و اثباتست در لفظی قرین
Because this (Alast) is an affirmative question, but (nevertheless) the word laysa is buried in it.
زانک استفهام اثباتیست این ** لیک در وی لفظ لیس شد قرین
Leave off, and let this exposition remain incomplete: do not lay the bowl for the elect on the table of the vulgar.
ترک کن تا ماند این تقریر خام ** کاسه‌ی خاصان منه بر خوان عام
(’Tis) a wrath and a mercy like the zephyr (sabá) and the plague (wabá): the former is (like) the iron-attracting (magnet) and the latter (like) the straw attracting (amber).
قهر و لطفی چون صبا و چون وبا ** آن یکی آهن‌ربا وین که‌ربا
The truth draws the righteous to righteousness; the false class (of things) draws the false (the wicked).
می‌کشد حق راستان را تا رشد ** قسم باطل باطلان را می‌کشد
(If) the belly be sweet, it draws sweets (to itself); (if) the belly be bilious (acid), it draws vinegar (to itself).2130
معده حلوایی بود حلوا کشد ** معده صفرایی بود سرکا کشد
A burning (hot) carpet takes away coldness from one who sits (on it); a frozen (cold) carpet consumes (his) heat.
فرش سوزان سردی از جالس برد ** فرش افسرده حرارت را خورد
(When) you see a friend, mercy is aroused in you; (when) you see an enemy, violence is aroused in you.
دوست بینی از تو رحمت می‌جهد ** خصم بینی از تو سطوت می‌جهد